GÜVEN KURULUŞU NİTELENDİRMESİ IŞIĞINDA
BANKALARIN HUKUKİ SORUMLULUĞU
GIRIŞ
I - KONUNUN TAKDİMİ
II - ÇALIŞMANIN KAPSAMI VE SINIRLARI
BİRİNCİ BÖLÜM
BANKALARIN HUKUKİ SORUIMLULUĞU YÖNÜNDEN GÜVEN KAVRAMI
I - HUKUKİ SORUMLULUĞA GENEL BAKIŞ
A - Genel Olarak Sorumluluk Kavramı
B - Bankaların Sorumluluğu İle İlgili Özellikler
1 - Sorumluluğun Kaynağı Açısından Bankaların Sorumluluğu
2 - Sorumluluğun Ölçüsü Açısından Bankaların Sorumluluğu
II - SORUMLULUĞA ETKİ EDEN BİR UNSUR OLARAK GÜVEN KAVRAMI VE GÜVEN İLKESİ
A - Güven Kavramı ve Hukuki İlişkilerde Ortaya Çıkışı
1 - Güven Kavramı
2 - Hukuki İlişkilerde Güvenin Boyutları
B - Güven İlkesi
1 - Güven İlkesinin Hukuki Dayanağı
2 - Güven İlkesinin Kapsamı ve Fonksiyonları
İKİNCİ BÖLÜM
BANKALARIN, HUKUKİ SORUMLULUKLARINA ETKİ EDEN YAPISAL ÖZELLİKLERİ
I - BANKALARIN TARİHİ TEMELLERİNDEN VE DEVLETLE İLİŞKİLERİNDEN KAYNAKLANAN ÖZELLİKLER
A - Bankalara Duyulan Güvenin Tarihî Temelleri
B - Devletin Bankacılık Sektörüne Bakış Açısındaki Özellikler
1 - Bankaların Tamamının Muteber Sayılması
2 - Sistemin İtibarının Korunması
3 - Banka Hukuku İle İlgili Mevzuattan Kaynaklanan Özellikler
4 - Özel Ceza Hükümleri Konulmuş Olması
II - MEVDUATI KORUYUCU VE MEVDUAT SAHİBİNİN GÜVENİNİ SAĞLAYICI DÜZENLEMELER YAPILMIŞ OLMASI
A - Genel Olarak Mevduat Kavramı
1 - Mevduatın Temel Nitelikleri
2 - Mevduatın Korunmasının Amacı ve Tarihi Gelişimi
B - Mevduatı Korumaya Yönelik Uygulamalar
1 - Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu
2 - Mevduatı Korumak Amacıyla Ayrılan Karşılıklar
3 - Vadeli Mevduatta Vade Def'inin Kullanılmaması Uygulaması
4 - Banka İşlemlerinde Geçersizlik Müeyyidesinin Kapsamının Daraltılması
III - BANKA İŞLETMESİNİN DİĞER TİCARİ İŞLETMELER VE TİCARET KANUNUNDA
DÜZENLENMİŞ ANONİM ORTAKLIKLARDAN FARKLI YÖNLERİNİN BULUNMASI
A - Temel Nitelikler Yönünden Farklar
1 - Sosyo-Ekonomik Statü Farkı ve Kamu Hizmeti Niteliği
2 - Bankaların Anonim Bir İşletme Olmaması
3 - Bankaların Kaydi Para İhdas Etme Yetkisine Sahip olması
4 - Ana Faaliyet Alanının İnhisar ve İmtiyaz Niteliği
B - Kuruluş Aşaması ve Mali Bünye ile İlgili Özellikler
1 - Banka İşletmesi İçin Özel İzin
2 - Güçlendirilmiş Sermaye Öngörülmesi ve Mali Bünyeye Özel İlgi Gösterilmesi
C - Bankaların İşleyişiyle İlgili Özellikler
1 - Yönetim ve Temsil Organlarının Güveni Sağlamaya Katkı Yapan Özellikleri
2 - Bankaların Kurucularında, Büyük Ortaklarında ve Yöneticilerinde Özel Vasıflar Aranması
3 - Banka Reklâmlarının Denetimine İlişkin Özel Kurallar
D - Güvenin Sağlanması Amacıyla Bankaların Denetlenmesi
E - Bankaların Sona Ermesi İle İlgili Özellikleri
IV - BANKACILIK MESLEĞİNE ÖZGÜ VE GÜVEN ARTIRICI İLKELER
A - Genel Olarak Meslek İlkeleri
B - Riskin Dağıtılması İlkesi (Güvenli Çalışma İlkesi)
1 - Bankaların Karşılaşabilecekleri Riskler
2 - Riskin Dağıtılması İçin Öngörülen Sınırlamalar
C - Teminata Dayalı İşlem İlkesi
D - Kamunun Aydınlatılması İlkesi
V - ÖZEL USUL KURALLARI VE TAKİP YOLLARI ÖNGÖRÜLMÜŞ OLMASI
A - Kanunlarda Yer Alan Özel Hükümler
B - Banka Kayıtlarının Geçerliliğiyle İlgili Delil Sözleşmeleri
C - İspat Yükü ve Yöntemi İle İlgili Özel Uygulamalar
D - Cebri İcra İle İlgili Özel Uygulamalar
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
BANKALARIN HUKUKİ SORUMLULUĞUNUN, BANKAYA DUYULAN ÖZEL GÜVEN YÖNÜNDEN İNCELENMESİ
I - ÖZEL GÜVEN YÖNÜNDEN BANKALARIN SORUMLULUĞUNA GENEL BAKIŞ
A - Bankaların Hukuki Sorumluluğunun Kaynakları
1 - Kanunlarda Yer Alan Hükümler
2 - Bankacılık Örf ve Adetleri
3 - Sözleşme hükümleri
B - Bankaların Hukuki Sorumluluğunun Güven Nedeniyle Ağırlaşması
1 - Genel Olarak Sözleşmelerde Güven Unsuru
2 - Bankacılık İlişkilerinde Güven Unsuru ve Sorumluluğa Etkisi
C - Bankanın Sorumluluğunun Ağırlaşmasının Müşterinin Sorumluluğuna Etkisi: Sorumluluğun Hafiflemesi
1 - Genel Olarak
2 - Müşterinin Ekonomik Konumu ve Sorumluluğuna Etkisi
II - BANKALARIN, SÖZLEŞMESEL NİTELİK TAŞIMAYAN İŞ İLİŞKİLERİNDEN DOĞAN HUKUKİ SORUMLULUKLARI
A - Genel Olarak
B - Bankaların İş İlişkilerinden Sorumluluk Doğacağını Öngören Teoriler
1 - Asli Edimi Bulunmayan Kanuni Borç İlişkisi Teorisi
2 - Genel Banka Sözleşmesi Teorisi
C - Bankanın Sorumluluğunda İlliyet Bağının Genişlemesi
III - BANKALARIN SÖZLEŞMEDEN DOĞAN SORUMLULUKLARI VE BU SORUMLULUĞUNUN KAPSAMININ GÜVEN NEDENİYLE GENİŞLEMESİ
A - Müzakere Aşamasında Verilen Zarardan (Culpa in Contrahendo) Sorumluluk
B - İfa Aşamasından Sorumluluğun Ağırlaşması
C - Haksız Fiil Sorumluluğu ve Sözleşme Sorumluluğu Ayrımında Banka Aleyhine Değişiklik
D - Yan Yükümlerin Artması: Mevcut Ve Gelecekteki Müşterilere Ayrıntılı Bilgi Verme Yükümü
IV - BANKANIN ÖZEN BORCUNUN ÖZEL GÜVEN NEDENİYLE AĞIRLAŞMASI
A - Özen Borcunun Ölçüsü Olarak Kusur Kavramı
1 - Genel olarak
2 - Özen Borcunun Kapsamının Belirlenmesi
3 - Kusurun Sınıflandırılmasının Amaçları
4 - Kusurun Objektifleştirilmesi Ve Özen Borcunun Ölçüsünde Yeni Gelişmeler
5 - Kusursuz Sorumluluk Yönünde Yeni Gelişmeler
B - Bankanın Özen Borcunun Ağırlaştırılması
1 - Bankaların Vasıflı Tacir Olmasının Özen Borcu İle İlgisi
2 - Basiretli Tacir Gibi Davranma Yükümünün Ağırlaşması
V - BANKALARIN SÖZLEŞMELE ÖZGÜRLÜĞÜNÜN MÜŞTERİ LEHİNE SINIRLANDIRILMASI
A - Genel Olarak Sözleşme Özgürlüğü Kavramı ve Sınırlandırmanın Sebepleri
B - Sorumluluğu Kısıtlayan Veya Kaldıran Kayıtların Geçerliliğiyle İlgili Sınırlamalar (BK. 99/2 ve 100/3)
1 - Genel Olarak
2- Borçlunun Kendi Fiilinden Sorumluluğuyla İlgili Emredici Hükümler
3 - Borçlunun, Yardımcılarının Fiilinden Sorumluluğu İle İlgili Emredici Hükümler
4 - Bizzat Borçlu - Yardımcı Şahıs Ayrımının Bankalar Yönünden Yetersizliği
C - Diğer Kayıtların Geçerlilik Şartları
D - Hakimin Sözleşmeye Müdahalesi
1 - Genel Olarak
2 - Bankacılık Alanında Hakimin Sözleşmeye Müdahalesi
VI - BANKALARIN GENEL İŞLEM ŞARTLARI VE BUNLARIN DENETLENMESİNDEKİ ÖZELLİKLER
A - Sözleşme Özgürlüğü ve Genel İşlem Şartları
1 - Sözleşme Özgürlüğünün Temelleri
2 - Sözleşme Özgürlüğüne Zarar Verici Bir Gelişme Olarak Genel İşlem Şartları
B - Genel İşlem Şartlarının Denetlenmesi İle İlgili Genel Bilgiler
C - Bankaların Genel İşlem Şartlarının Denetlenmesi
VII - PERSONELİN EYLEM VE İŞLEMLERİNDEN BANKANIN SORUMLULUĞUNUN KAPSAMI VE BUNUN MÜŞTERİ LEHİNE DEĞİŞMESİ
A - Vasıflı Personel Çalıştırma Yükümlülüğü ve Personelden Sorumluluk
B - Temsilcilerinin Faaliyetlerinden Bankanın Sorumluluğu
1 - Bankayı Sorumluluk Altına Sokabilen Kişilerin Genel Durumu
2 - Banka Temsilcilerinin Hukuki Durumunun Değerlendirilmesi
C - Bankaların Temsilinin Hukuki Görünüş Teorisi Kapsamında Değerlendirilmesi
1 - Genel Olarak Hukuki Görünüş Teorisi
2 - Tescile Tabi Yetki Sınırlamalarında Teorinin Uygulanması
3 - Tescile Tabi Olmayan Yetki Sınırlamalarında Teorinin Uygulanması
4 - Banka Yöneticisi ya da Görevlisinin Yetki Dışı İşlemi Nedeniyle Bankanın Sorumluluğu
VIII - ÖZEL GÜVENİN BANKALARIN SIR SAKLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜNE ETKİSİ
A - Yükümlülüğün Sebebi
B - Yükümlülüğün Kaynakları
C - Sorumluluğun Kapsamı
IX - BANKALARIN, PARA BORCUNU İFADA GECİKME NEDENİYLE SORUMLULUKLARI
X - BANKANIN SORUMLULUĞUNUN HAFİFLEDİĞİ İSTİSNAİ HALLER
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
BANKALARIN HUKUKİ SORUMLULUKLARININ BAZI BANKACILIK İŞLEMLERİ YÖNÜNDEN ÖZELLİKLE İNCELENMESİ
I - GENEL OLARAK
II - ÇEK MUHATABI OLARAK BANKANIN SORUMLULUĞU
A - Bankaya Duyulan Güvenin Çeke Yansımaları
1 - Genel Olarak
2 - Karşılığına Bakılmaksızın Ödenecek Miktar
3 - Banka Çeki
4 - Çekte Banka Garantisi
5 - Çek Benzeri Uygulamalar
B - Bankanın Basiretli Davranma Yükümlülüğü
1 - Özen Ölçüsünün Kaynakları
2 - Özenin Ölçüsü
3 - Banka Lehine Sorumsuzluk Kayıtları
C - Çekin Güvenilirliği İçin Özel Kurum: Merkez Bankası
III - KREDİ İŞLEMLERİNDEN DOĞAN SORUMLULUK
A - Genel Olarak
B - Bankanın Yetkilerini Kötüye Kullanmayacağına Duyulan Güvenden Doğan Sorumluluğu
1 - Bankanın Fesih Yetkisi
2 - Faiz Oranlarının Tek Yanlı Belirlenmesi ve Değiştirilmesiyle İlgili Yetkiler
3 - Kredi Sözleşmesinden Kaynaklanan Diğer Yetkiler
C - Güven Aktarması: Kredi Alanın Bundan İtibar Sağlaması
IV - GARANTİ İŞLEMLERİNDE SORUMLULUK
V - AKREDİTİF İŞLEMLERİNDE SORUMLULUK
A - Akreditifin Hukuki Niteliği
B - Uygulanacak Hükümlerin Özelliği
C - Akreditif İşleminde Bankanın Özen Borcu
D - Sorumsuzluk Kayıtlarının Geçerliliği
VI - DANIŞMANLIK VE İSTİHBARAT HİZMETLERİNDE SORUMLULUK
A - Danışmanlık ve İstihbarat Hizmetlerinin Bankalarla İlgisi
1 - Genel Olarak
2 - Danışmanlık ve İstihbarat Hizmetlerinin Hukuki Mahiyeti
B - Sorumsuzluk Kayıtlarının Geçerliliği Sorunu
C - Bankalar Arası İstihbarat ve Örgütü
VII - KİRALIK KASA VE BENZERİ TEVDİ İŞLEMLERİNDE SORUMLULUK
A - Kiralık Kasa Faaliyeti
B - Kapalı Tevdi İşlemleri
C - Açık Tevdi İşlemleri
XIII - SERMAYE PİYASASI FAALİYETLERİNDEN DOĞAN SORUMLULUK
A - Bankaların Sermaye Piyasasındaki Konumu ve Rolü
B - Aracılık Faaliyetine Uygulanacak Hükümler
IX - ARACILIK FAALİYETLERİNDEN DOĞAN
SORUMLULUK
A - Tahsil İşlemlerinde Aracılık
B - Havale İşlemlerinde Aracılık
C - Belge Karşılığı Ödeme Aracılığı
D - Zorunlu Hesaptan Ödeme Aracılığı
SONUÇ